Windows   Vista    (wymowa   /ˈvɪstə/,   Windows   NT   6.0)   –   system   operacyjny   z   rodziny   Windows   wydany   przez   Microsoft 30   stycznia   2007   roku.   Jest   następcą   systemu   Windows   XP.   Kolejnym   systemem   Microsoftu   jest   Windows   7   wydany   w 2009 roku. Wsparcie od Microsoft zakończyło się 11 kwietnia 2017 roku System   został   wydany   w   sześciu   różnych   edycjach,   które   różnią   się   dostępnymi   aplikacjami.   Vista   posiada   nowe   lub ulepszone   funkcje   względem   XP.   Do   najważniejszych   należą   nowy   wygląd   systemu   Windows   Aero,   wyszukiwarka plików   Windows   Search,   pasek   boczny   z   gadżetami   czy   kontrola   konta   użytkownika.   W   Viście   zawarto   także   nową wersję przeglądarki Internet Explorer 7, Windows Media Player 11 i Windows Media Center. Podczas    produkcji    był    znany    pod    nazwą    kodową    Longhorn .    Microsoft    reklamował    swój    system    sloganem    Clear, Confident,   Connected,   czyli   Przejrzysty,   Pewny,   Połączony .   Koszty   produkcji   Visty   wyniosły   łącznie   sześć   miliardów dolarów.   W   październiku   2013   roku   Windows   Vista   był   zainstalowany   na   3,16%   komputerów   na   świecie,   natomiast   w Polsce w okresie 21-27 października 2013 udział ten wynosił 7,57%.

Logo systemu

Terminy premiery 8    listopada    2006    roku    ówczesny    lider    działu    Microsoftu    zajmującego    się    klienckim    systemem    operacyjnym,    Jim Allchin,   napisał   na   swym   blogu,   iż   tworzenie   Visty   zostało   zakończone   i   rozpoczęła   się   produkcja.   Dla   użytkowników licencji    grupowych    system    Windows    Vista    był    dostępny    już    od    30    listopada    2006,    w    wersji    pudełkowej    oraz preinstalowany   w   nowych   komputerach   jest   dostępny   od   30   stycznia   2007   w   Polsce   i   29   stycznia   na   świecie.   Tego dnia   były   prezes   Microsoftu,   Bill   Gates,   o   16:45   (czasu   lokalnego)   uroczyście   dokonał   premiery   nowego   produktu. Oficjalna   polska   premiera   systemu   odbyła   się   7   marca   2007   roku,   jednakże   zakup   systemu   Windows   Vista   był   już możliwy od 25 stycznia 2007. Nowe funkcje Do   nowości   w   Vista   należy   między   innymi   całkowicie   nowy   wygląd,   bazujący   na   silniku   Aero.   Została   dodana   obsługa nagrywania    płyt    DVD.    Do    graficznych    nowości    należy    też    nowy    wygląd    przycisku    „Start”,    który    wygląda    jak trójwymiarowa kula zawierająca logo Windows Vista, ale bez napisu start. Znana   z   Windows   XP   Service   Pack   2   Zapora   systemu   Windows   została   rozbudowana.   W   systemie   Windows   Vista, zapora    obsługuje    ruch    wchodzący    i    wychodzący,    umożliwia    definiowanie    reguł    na    warstwach    transportowej    i sieciowej   z   uwzględnieniem   specyfiki   protokołów   IPSec   oraz   IPv6.   Zapora   systemu   Windows   Vista   pozwala   na   pełne zarządzanie nie tylko przez GUI, ale i przez wiersz poleceń oraz Group Policy. Do   systemu   dołączony   został   również   program   chroniący   przed   programami   szpiegującymi   (dostępny   jako   darmowy dodatek   dla   systemów   XP   i   Server   2003)   o   nazwie   Windows   Defender ,   tworzony   na   podstawie   programu   GIANT AntiSpyware  firmy Giant Company Software Inc., wykupionej przez Microsoft 16 grudnia 2004. Inną   nowością   są   trójstopniowo   (zamiast   dwustopniowo)   limitowane   konta,   dzięki   którym   można   lepiej   dopasować poziom    uprawnień    do    użytkownika.    Nowy    rodzaj    kont,    Least    Privileged    User    Account    (LUA) ,    który    pozwala    na trójstopniowe   uprawnienia,   jest   najbardziej   ograniczony   i   sprowadza   się   do   jedynie   podstawowych   uprawnień,   takich jak    korzystanie    z    Internetu    (jest    możliwe    odcięcie    takiemu    użytkownikowi    dostępu    do    niektórych    stron),    czy eksploracja   jego   własnych   folderów.   Warto   również   wspomnieć   o   możliwości   korzystania   z   kontroli   rodzicielskiej, dzięki   której   można   określić,   w   jakim   zakresie   czasu   i   jak   długo   dziecko   może   korzystać   z   komputera,   a   także   w   jakie gry może grać. Został   wprowadzony   nowy   model   aktualizacji   dzięki   któremu   w   większości   przypadków   instalacja   aktualizacji   odbywa się w tle, bez restartowania komputera. Kolejną   nową   funkcjonalnością   jest   wbudowane   w   edycję   Ultimate   rozwiązanie   BitLocker   pozwalające   na   szyfrowanie całych partycji. Szyfrowanie to może wykorzystywać między innymi sprzętowe moduły TPM. Windows   Vista   był   reklamowany   przez   Microsoft   jako   wydajniejszy,   bezpieczniejszy   i   łatwiejszy   w   użyciu.   Inne   zmiany i usprawnienia w systemie to: Dzięki   nowej   technologii   ładowania   i   zamykania   systemu   system   wraca   ze   stanu   wstrzymania   w   nie   więcej   niż   2 sekundy, a ładowanie się systemu trwa krócej niż w Windows XP. Aplikacje ładują pliki 15% szybciej niż w Windows XP. Dzięki funkcji ReadyBoost możemy użyć pendrive w celu polepszenia wydajności komputera. Nowy   instalator,   który   umożliwia   zainstalowanie   systemu   w   około   15   minut   (Windows   XP   instalował   się   20-45 min). Wprowadzone    nowe    zabezpieczenia    ochrony    treści    opierają    się    na    mechanizmach    uruchamianych    podczas bezczynności    systemu.    W    efekcie    nie    kolidują    one    z    pracą    użytkownika,    jednak    powodują    większe    zużycie procesora, nawet kiedy system jest bezczynny. Narzędzie   tworzenia   obrazów   instalacyjnych   i   dysków   twardych   –   ImageX   i   format   ich   zapisu   Windows   Imaging Format (WIM) Zmodyfikowana     funkcja     Przywracania     systemu,     w     której     tworzonych     jest     mniej     koniecznych     punktów przywracania, co jest równoznaczne z oszczędnością miejsca na dysku. Usprawniona   wyszukiwarka   plików;   potrafi   wyszukiwać   wszelkie   pliki   użytkownika   według   nazwy,   rozszerzenia,   a także    słów    kluczowych    podanych    przez    użytkownika.    Możliwe    jest    także    wyszukiwanie    z    użyciem    języka naturalnego.   Praktycznie   każda   aplikacja   w   systemie   zawiera   pole   do   wyszukiwania   plików.   Funkcja   ta   jest odpowiedzią na Spotlight firmy Apple. Zostało ułatwione przenoszenie danych między komputerem a urządzeniami przenośnymi. Usprawnione zostało przenoszenie plików i ustawień użytkownika pomiędzy komputerami. Internet   Explorer   7   –   przeglądarka   internetowa   dostała   nowy   interfejs,   możliwość   przeglądania   internetu   w kartach, wykorzystanie technologii RSS, poprawione narzędzia dla deweloperów, ochrona przed phishingiem Windows Mail – nowy klient poczty będący następcą Microsoft Outlook Express. Nowy   mechanizm   logowania   błędów,   znany   pod   nazwą   kodową   Crimson.   Jego   zadaniem   jest   monitorowanie, zarządzanie i raportowanie kondycji systemu. Nowy format dokumentów XPS, bazujący na XML-u (alternatywa dla PDF). Wprowadzono narzędzia umożliwiające sprawowanie kontroli rodzicielskiej. Nowa wersja odtwarzacza multimediów Windows Media Player oznaczona numerem 11. Windows Movie Maker ze wsparciem technologii High Definition. Windows   DVD   Maker,   pozwalające   przechwytywać   materiał   wideo,   tworzyć   płyty   DVD   z   filmami   oraz   tworzyć efektowne pokazy slajdów. Windows Photo Gallery – aplikacja służąca do zarządzania zbiorami zdjęć i obrazów. Windows Driver Foundation – usprawniona obsługa sterowników sprzętu komputerowego. Obsługa   formatu   nośników   nowej   generacji   HD   DVD   oraz   Blu-ray   (jeżeli   twórca   konkretnego   filmu   wyrazi   takie życzenie,    oglądanie    zabezpieczonych    treści    w    wysokiej    rozdzielczości    może    wymagać    posiadania    bardzo specyficznego sprzętu, włącznie z certyfikowaną przez Microsoft kartą graficzną, dźwiękową oraz monitorem) Windows   SideShow   –   funkcja   umożliwiająca   obsługę   dodatkowego,   małego   ekranu   LCD   (o   przekątnej   ok.   3") montowanego   na   zewnętrznej   części   obudowy   niektórych   komputerów   przenośnych   bez   włączania   komputera. Mogą   być   na   nim   pokazywane   m.in.   stan   baterii,   zegar,   menu   sterowania   funkcjonalnością   odtwarzacza   mp3   lub informacje o nowych wiadomościach e-mail. Obsługa     tworzonej     przez     Microsoft     sieci     P2P     znanej     pod     nazwą     kodową     Avalanche,     połączonej     z oprogramowaniem „Windows Meeting Space”, umożliwiającym m.in. dzielenie się zasobami pulpitu online. Nowe   czcionki   przystosowane   do   ClearType:   2   szeryfowe   (Cambria   i   Constantia),   4   bezszeryfowe   (Segoe   UI, Calibri, Candara i Corbel), jedna o stałej szerokości znaku (Consolas) i inne. Nowy sposób obsługi tekstu i czcionek z wykorzystaniem Unicode i możliwości „Avalona” w zakresie skalowania. Narzędzie   Windows   Snipping   Tool   pozwalające   na   stworzenie   zrzutu   ekranu   zaznaczonego   fragmentu   pulpitu (także o nieregularnym kształcie), zapisanie go bądź wysłanie do adresata poprzez program pocztowy. Nowy    uproszczony    Rejestrator    dźwięków,    posiadający    jedynie    funkcje    nagrywania    dźwięku    i    jego    zapis    do formatu   WMA   (format   ten   będzie   też   prawdopodobnie   wykorzystywany   w   ustawieniach   dźwięków   zdarzeń systemowych; jedynie Windows Media Player 11 wykorzystywać będzie format WAV przy zapisie ścieżek audio). Obsługa dowiązań symbolicznych w stylu tych znanych z systemów rodziny Unix. Ulepszone   Menu   Start.   Napis   Start   z   logiem   Windows   został   zastąpiony   okrągłym   logiem   Windows   (tzw.   Vista Orb ),   zaś   kaskadowy   widok   Wszystkie   programy   został   zastąpiony   przez   drzewko   tworzone   w   jednym   oknie. Dodatkowo menu posiada funkcję szybkiego wyszukiwania plików. Brak    wsparcia    dla    systemu    plików    FAT16.    Zastępującym    go    systemem    stało    się    nowe    rozwiązanie    UDF,    co powoduje   możliwość   nagrywania   płyt   CD   i   DVD   „w   locie”,   a   także   możliwość   usuwania   lub   modyfikacji   plików, nawet jeśli płyta nie jest RW. Usunięta   obsługa   portu   gier.   Teraz   kontrolery   gier   (m.in.   gamepady,   dżojstiki,   kierownice)   można   podłączać wyłącznie do portu USB. Rozpoznawanie   mowy,   umożliwiające   sterowanie   systemem   wyłącznie   za   pomocą   głosu.   Rozpoznawanie   mowy nie jest jednak dostępne w polskiej wersji Visty. Edycje Windows   Vista   jest   dostępny   w   sześciu   edycjach,   które   są   przeznaczone   dla   dwóch   grup   odbiorców:   użytkowników domowych    i    pracowników    biurowych.    Na    terenie    Unii    Europejskiej    wydano    specjalne    edycje    N    nie    zawierające programu   Windows   Media   Player.   Istnieje   możliwość   aktualizacji   Windows   Vista   z   edycji   niższej   do   wyższej   (np.   edycję Home   Basic   można   zaktualizować   do   wersji   Home   Premium   lub   Ultimate)   w   efekcie   skorzystania   z   cech   dostępnych   w bardziej rozbudowanej edycji.

Możliwości migracji między różnymi wersjami systemu Windows Vista

Poniższa tabela zawiera wszystkie edycje Windows Vista wraz z ich krótkim opisem.

Interfejs Windows Vista zawiera 4 rodzaje interfejsu: Windows Aero, Vista Basic, Vista Standard i interfejs klasyczny. Windows   Aero   zawiera   trójwymiarowe   efekty,   takie   jak:   przełączanie   się   między   aplikacjami   –   Windows   Flip   3D, następca   klasycznego   przełączania   Alt+Tab,   miniaturki   oraz   animacja   minimalizacji   i   maksymalizacji   otwartych   okien podobna   do   tej   znanej   z   OS   X.   Aero   Glass   dodatkowo   sprawia   wrażenie   gładkości   i   przezroczystości   interfejsu.   Na starszych   komputerach,   posiadających   słabsze   karty   graficzne   i   procesory,   tych   efektów   nie   ma   i   system   wygląda porównywalnie   do   poprzednich   wersji.   Aby   w   pełni   wykorzystać   efekty   3D   nowego   systemu,   karta   graficzna   będzie musiała posiadać technologię Windows Display Driver Model (WDDM). Windows    Basic    (porównywalny    w    stylu    znanej    z    Windows    XP    Luny)    jest    uproszczoną    wersją    Windows    Aero, zaprojektowaną    dla    komputerów,    które    nie    spełniają    wymagań    sprzętowych    Aero    Glass    (istnieje    możliwość wyłączenia Windows Aero – system uruchomi wtedy Windows Basic). Na   najsłabszych   komputerach   zostanie   użyty   klasyczny   szary   interfejs,   znany   ze   starszych   wersji   systemu   (Windows 95, 98, 2000). Nowością   jest   także   Windows   Sidebar.   Można   do   niego   „podpiąć”   różne   miniaplikacje   (zwane   gadżetami),   takie   jak odtwarzacz   multimedialny,   zegar,   czytnik   RSS,   monitor   wydajności   czy   kalendarz.   Rozwiązanie   to   jest   odpowiedzią   na Dashboard   zawarty   w   OS   X   oraz   SuperKaramba   w   KDE   (środowisku   graficznym   dostępnym   dla   systemów   uniksowych takich jak GNU/Linux czy systemy z rodziny BSD). Wymagania sprzętowe

Historia wydań Najważniejsze wydania testowe 20 października 2003 – wersja Alpha PDC 2003 (kompilacja 4051) 7 maja 2004 – wersja Alpha WinHEC 2004 (kompilacja 4074) 25 kwietnia 2005 – wstępna wersja Beta WinHEC 2005 (kompilacja 5048) 27 lipca 2005 – Beta 1, przeznaczona dla producentów oprogramowania i sprzętu (kompilacja 5112) 22 listopada 2005 – wersja udostępniona wąskiej grupie partnerów firmy Microsoft (kompilacja 5259) 19 grudnia 2005 – Windows Vista 5270 23 lutego 2006 – Windows Vista 5308 2 kwietnia 2006 – Windows Vista 5342 14 kwietnia 2006 – Windows Vista 5361 21 kwietnia 2006 – Windows Vista 5365 6 maja 2006 – Windows Vista 5381 23 maja 2006 – Windows Vista Beta 2 (5384) 25 czerwca 2006 – Windows Vista 5456 18 lipca 2006 – Windows Vista 5472 25 sierpnia 2006 – Windows Vista 5536 1 września 2006 – Windows Vista Release Candidate 1 (5600) 23 września 2006 – Windows Vista Release Candidate 1 (5728) 6 października 2006 – Windows Vista Release Candidate 2 (5744) 20 października 2006 – Windows Vista Release Candidate 2 (5840) (Pre-RTM) Ukazane produkcyjne 8 listopada 2006 – Windows Vista RTM (6000) 30 listopada 2006 – premiera edycji przeznaczonych dla klientów biznesowych. 29 stycznia 2007 – premiera edycji systemu dla klientów indywidualnych. 7 marca 2007 – polska premiera edycji systemu dla klientów indywidualnych. 18 marca 2008 – Windows Vista Service Pack 1 w paczce 5-językowej (6001) 15 kwietnia 2008 – Windows Vista Service Pack 1 w paczce wielojęzykowej (6001) 25 maja 2009 – Windows Vista Service Pack 2 w paczce 5-językowej (6002) 30 czerwca 2009 – Windows Vista Service Pack 2 w paczce wielojęzykowej (6002) Ważniejsze aktualizacje Service Pack 1 Dodatek    ten    jest    pierwszą    większą    aktualizacją    dla    Windows    Vista    i    zawiera    szereg    udoskonaleń    dotyczących bezpieczeństwa,   wydajności,   stabilności   i   funkcjonalności   systemu,   jak   również   wszystkie   wydane   dotychczasowo aktualizacje.   Dnia   4   lutego   2008   roku   zakończono   prace   nad   dodatkiem   SP1.   15   lutego   2008   roku   Service   Pack   1   został udostępniony   dla   płatnych   subskrybentów   MSDN-u.   18   marca   2008   roku   została   udostępniona   finalna   wersja   dla wszystkich   zainteresowanych   użytkowników.   Udostępniono   dwa   pliki   –   zbiorcze   instalatory   SP1   dla   wersji   x86   oraz x64.   Oba   zawierały   5   głównych   języków   (angielski,   niemiecki,   francuski,   hiszpański   i   japoński).   15   kwietnia   2008 Service   Pack   1   został   udostępniony   w   polskiej   wersji   językowej   dla   systemu   Windows   Vista.   12   lipca   2011   wsparcie techniczne dla Service Pack’a 1 zakończyło się. Większość   udoskonaleń   i   poprawek   pojawiła   się   przed   wydaniem   SP1   w   postaci   pojedynczych   aktualizacji   możliwych do    zdobycia    poprzez    system    Windows    Update.    Poniżej    przedstawiono    kilkanaście    najważniejszych    rozwiązanych problemów i udoskonaleń. Usunięcie problemu ze stabilnością pracy USB. Wyeliminowanie błędu z oglądaniem telewizji w Windows Media Center. Zdjęcie    ograniczenia    do    4    liczby    sieci    widocznych    w    menu    „Połączenia    sieci    bezprzewodowej”    w    przypadku korzystania z adaptera USB Wi-Fi. Usunięcie przypadków spowolnienia pracy komputera w przypadku korzystania w IE7 z filtra antyphishingowego. Rozwiązanie problemu ze wznowieniem pracy po hibernacji systemu. Usunięcie błędu z widocznością dysków optycznych SATA w systemie. Usunięcie   luki,   powodującej   znaczne   wydłużenie   czasu   uruchamiania   systemu   Windows   Vista   na   komputerach IBM i Lenovo. Rozwiązanie problemu z obsługą kart ExpressCard. Wyeliminowanie   sytuacji,   kiedy   urządzenia   Bluetooth   nie   działają   poprawnie   po   przywróceniu   systemu   ze   stanu uśpienia. Usunięcie    wady    w    wersjach    32-bitowych,    polegającej    na    błędnym    wykrywaniu    pamięci    RAM,    jeśli    jej    liczba przekraczała 2 GB. Rozwiązanie problemu ze współpracą urządzeń firmy Sony. Koniec z nadmierną „prądożernością” niektórych komputerów przenośnych z Vistą. Usunięcie problemu z odtwarzaniem plików .mov; Zapobieganie wycieku pamięci w odtwarzaczu Windows Media Player. Udoskonalenie paska bocznego systemu Windows (Windows Sidebar). Udoskonalenie   systemu   rozpoznawania   mowy   (tylko   dla   wersji   językowych   angielskiej,   niemieckiej,   francuskiej, hiszpańskiej i japońskiej). Service Pack 2 Ostateczna   wersja   Service   Pack   2   dla   systemu   Windows   Vista   została   wydana   25   maja   2009.   Wersja   w   języku   polskim ukazała   się   30   czerwca   2009.   Wydając   Service   Pack   2,   Microsoft   zastosował   podejście,   w   którym   poprawki   dostępne są   najpierw   dla   subskrybentów   TechNet,   a   kilka   dni   później   –   dla   wszystkich   pozostałych.   11   kwietnia   2017   zakończyło się wsparcie techniczne i aktualizacje dla SP2. Krytyka System Windows Vista firmy Microsoft spotkał się z krytyką użytkowników. Wynika to w głównej mierze z wielu błędów, niedopracowań oraz znacznie zwiększonych wymagań sprzętowych w stosunku do poprzednika Windows XP. Steve Ballmer (CEO Microsoftu) powiedział, że system ten wymaga dalszych prac rozwojowych, a wsparcie dla wcześniejszego systemu Windows XP będzie wydłużone. Broniąc się przed krytyką, producent systemu przeprowadził w lipcu 2008 kampanię marketingową o nazwie Mojave Experiment. Projekt ten miał dwie fazy. W pierwszej polegał na zebraniu od 120 użytkowników systemów Linux, Mac OS X, Windows XP oraz Windows 2000 ich najpoważniejszych zastrzeżeń wobec Windows Vista. W drugiej zaprezentowano tej samej grupie użytkowników nowy system „Mojave”, który w badaniu opinii uzyskał ponad 90% ocen pozytywnych. Po badaniu opinii ujawniono, że system „Mojave”, to po prostu Windows Vista, ewentualnie skonfigurowany stosownie do indywidualnych upodobań (informacje ze strony Microsoftu). Problemy ze sterownikami Jednym z głównych problemów we wczesnej fazie obecności Windows Vista na rynku okazał się brak dedykowanych sterowników dla wielu elementów komputerów (takich jak karty graficzne i muzyczne) oraz urządzeń peryferyjnych. Wczesne wersje sterowników przeznaczonych dla systemów Windows Vista często oferowały niską wydajność, oraz były częstą przyczyną awarii systemu operacyjnego. Oprócz tego niektóre z nich (np. Creative Alchemy) był dostarczane odpłatnie. Również sterowniki wbudowane w system operacyjny były niewydajne, oraz oferowały bardzo ograniczoną funkcjonalność. W rezultacie wiele komputerów pracujących pod tym systemem operacyjnym oferowało nieporównywalnie niższą wydajność niż pod systemem Windows XP. Wymagania sprzętowe Sam menedżer okien Aero również okazał się problematyczny, ponieważ jego wymagania sprzętowe są większe od otwartych i darmowych menedżerów Beryl, czy też Compiz (dostępnych pod otwartym systemem operacyjnym Linux), które przy mniejszych wymaganiach oferują znacznie więcej możliwości i efektów. DRM Oprócz tego krytykowany był fakt zaimplementowania metod DRM w postaci mechanizmów Windows DRM. W efekcie, w sytuacji, kiedy zażyczy sobie tego twórca mediów, Windows Vista, wykrywając niezaufane elementy systemu, obniży jakość odtwarzania, aby uniknąć przechwycenia mediów w wysokiej jakości. Właściwość ta budzi często kontrowersje, tak jak niemal wszystkie technologie DRM. Różne wersje systemu Dotychczas użytkownicy systemów operacyjnych Microsoft Windows byli przyzwyczajeni do równoległego istnienia dwóch wersji systemu operacyjnego (wersja do użytku domowego oraz korporacyjnego) i w momencie pojawienia się większej liczby systemów operacyjnych nie wiedzieli, jakie są rzeczywiste różnice między różnymi systemami o identycznym zastosowaniu, oraz który z nich wybrać. Dostępność DirectX 10 Innym krytykowanym rozwiązaniem jest fakt, że DirectX 10 jest dostępny od Windows Vista, ponieważ według oficjalnego stanowiska Microsoftu „DirectX 10 oferuje funkcje, którym nie podoła środowisko Windows XP”. Z tych powodów w pierwszej połowie 2008 roku jedynie około 8% programistów pisało programy wykorzystujące funkcje nieobecne w Windows XP.